Poezii

Nuși Tulliu

Poezia alu Tulliu ari prota unâ simasie trâ noi Armâńil’i, macâ u bâgămu tu ziya isturiil’ei ca unu documentu di suflitu armânescu ș-memorie a Armânamil’ei. Aestâ simasie scoati tu padi axia „localâ” cumu u-acl’imă Tache Papahagi, ațea axie ți zburaști maxusu trâ noi Armâńil’i. Ama easti unâ mari alathusi s-pistipsimu câ poezia alu Tulliu ari mași unâ axie localâ! Aestâ poezie ari și unâ axie balcanicâ, câ țe realitatea armâneascâ easti și unâ realitati balcanicâ, ama ari și-unâ axie ti romanitati, câ țe easti nyrâpsitâ tu unâ limbâ romanicâ. Poezia alu Tulliu, ți ari di-alithea unâ aopsi armâneascâ, balcanicâ ș-romanicâ ari și-unâ axie universalâ, acși cumu va apudixescu ma-nclo. Trâ Armâńi, dzâțeamu iuva ma-ndzeanâ câ poezia alu Tulliu easti unu documentu di suflitu armânescu, ama easti și memorie, memorie sândzinatâ ti unu populu ncruțil’eatu tu isturie șiaguditu di tuti părțâli. Yioryi Vrana

Nuși Tulliu si-amintă tu 23-li di Aprilu 1872, tu avdzâta Avdhelâ, ţi adzâ si-aflâ tu Grâţie, ș-muri București, tu 8-li di Aprilu 1941. Fu poetu, prozatoru și publicistu di limbâ armâneascâ și româneascâ. Protili studii li-adarâ Cl’isurâ, tu Machidunie, iara liceulu lu-adarâ Bituli. București u-adarâ Universitatea (Facultatea di Literi). Si scrie ș-la Facultatea di Dreptu, ama nu apruftuseaști s-li bitiseascâ studiili giuridiți. Dreptulu lu spudhâxeaști mași doi ańi. Tu anlu 1905 easti pitricutu Leipzig, ta s-lu ndreagâ doctoratlu tu isturie. Di-anda eara studentu, fu profesoru la Yimnaziulu românescu di Ianina (Ipiru). Di-tu anlu 1929 și pânâ iși tu pensie (1937) fu profesoru București, tu Rumânie. Anamisa di ańil’i 1908-1912 fu inspectoru ti sculiili româneşti di-tu Machidunie. Tu anlu 1894 easi tu miydani cu protili nyrâpseri (articoli), ţi suntu tipusiti tu Peninsula Balcanică. Dupâ debutu u-aflămu ipuyrafia alu Tulliu tu ma multi rivisiti şi ifimiridz românești şi armâneşti: Albumul macedo-român, Cele trei Crişuri, Conservatorul, Dunărea, Flamura, Graiu bun, Lilicea Pindului, Ordinea, Propilee literare, Românul de la Pind, Răsăritul, Timpul nou, Ţara noastră, Universul, etc.